Fonksiyonel sindirim sistemi hastalıkları, bebek büyüdükçe ve geliştikçe düzelme eğiliminde olan, organik olmayan, tekrarlayan yakınmaların olduğu bir grup hastalıktır. Bazı ailelerde stres oluşturarak, yaşam kaliteleri üzerinde uzun süren olumsuz etkiler gösterebilmektedir.
Fonksiyonel kabızlık;
- Çoğunlukla istemli olarak dışkının tutulması sonucu ortaya çıkan, kronik tekrarlayıcı bir durumdur
- Çocuklarda kabızlığın başlangıcı, sıklıkla tuvalet eğitimi sırasında başlar
- Uyguna ayak desteğine izin vermeyen yüksek tuvaletlerin kullanılması, çocuğa bakan kişinin baskıcı tutumu, tuvalet eğitimi sürecinin erken başlatılması en sık nedenlerdir
- Uyarıcı belirtiler
- Kabızlığın ilk bir ayda görülmesi
- Mekonyumun ilk 48 saatte çıkmaması
- Ailede Hirschsprung hastalık öyküsü
- İnce şerit şeklinde dışkı
- Anal fissür olmadan dışkıda kan görülmesi
- Uyarıcı bulgular
- Büyüme geriliği
- Ateş
- Safralı kusma
- Guatr
- Ciddi karın gerginliği
- Perianal fistül
- Anormal yerleşimli anüs
- Anal refleks yokluğu
- Bel bölgesinde kıl yumağı
- Sakral gamze
- Ayırıcı tanısında;
- Gluten enteropatisi
- Hipotroidi, hiperkalsemi, hipokalemi
- Diyabet
- Besin protein alerjisi
- İlaçlar
- Ağır metal zehirlenmesi
- D vitamini intoksikasyonu
- Botulizm
- Kistik fibrozis
- Hirschsprung hastalığı
- Anal akalazya
- Anatomik bozukluklar
- Sakral teratom yer almaktadır
- Tanı kriterleri (ROMA IV )
- < 4 yaş, en az bir ay süresince aşağıdaki kriterlerde en az iki tanesinin olması
- Haftada iki ya da daha az dışkılama
- Aşırı dışkı birikmesi öyküsü
- Ağrılı ve sert dışkılama
- Büyük çaplı dışkılama
- Rektumda büyük dışkı kitlesinin bulunması
- Tuvalet becerisini edindikten sonra aşağıdaki kriterler kullanılabilmektedir
- Haftada en az bir kere dışkı kaçırma öyküsü
- Tuvaleti bile tıkayabilecek kadar geniş çaplı dışkılama öyküsü
- Tedavi;
- Öncelikle organik nedenler araştırılmalıdır
- Anne sütüyle beslenen bebeklerin bazılarında dışkılama aralığı uzun olabilir ancak, dışkı yumuşak kıvamlıdır
- Öncelikle bebeklerin beslenmesi değerlendirilerek düzenlenmelidir
- Beslenmenin düzenlenmesine rağmen düzelmeyen durumlarda ilaç tedavisine başlanmalıdır
- Alerjiye ait bulguları olan bebeklerde (atopik dermatit, hışıltı) annenin diyetinden süt ve süt ürünlerinin çıkartılması veya formül sütle beslenen bebeklerde 2-4 hafta süreyle yoğun hidrolize formül veya aminoasit formül başlanması düşünülebilir
- Kabızlığın birinci aydan erken başlaması, mekonyum çıkışının ilk 48 saatte olmaması, ailede Hirschsprung hastalığı öyküsü veya uzun süreli dışkılamamaya rağmen rektumun boş olması durumunda anorektal biyopsi yapılmalıdır
- Çocuğun ağrısız ve rahat dışkılaması için ilaçlar kullanılabilir
